Oddział Warszawa II z wizytą u Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce

Do tej wizyty w unikalnej w skali światowej kolebce przemysłu naftowego „przymierzaliśmy się” już od dłuższego czasu, ale ciągle pojawiały się jakieś przeszkody. Wreszcie w tym roku – w październiku, udało się ją sfinalizować. Zasadniczo wyjazd był przeznaczony dla młodych członków, którzy w Bóbrce jeszcze nie byli. Niestety – jak to często w życiu bywa – plany rozminęły się z rzeczywistością, „młodzież” trochę zawiodła. Niemniej wśród 20 uczestników – oprócz „starych wyjadaczy” w odwiedzinach Muzeum jak Maciek Bednarek czy też piszący te słowa – znalazła się grupka osób, które Bóbrkę odwiedziły po raz pierwszy.

Wyjechaliśmy z Warszawy około południa 10 października i po kilkugodzinnej podróży zatrzymaliśmy się na obiadokolację i nocleg w hotelu w Krośnie. Rano następnego dnia po śniadaniu przejechaliśmy do Bóbrki – do Muzeum. Naszą grupą zajął się kol. Jan Wojciech Sęp – emerytowany, wieloletni pracownik b. Zakładu Górnictwa Naftowego w Krośnie, pasjonat historii naszej branży, wykorzystujący obecnie swoją wiedzę i doświadczenie jako pracownik Muzeum, m.in. oprowadzający grupy wycieczkowe. Trzeba dodać, że kol. Sęp jest długoletnim działaczem naszego Stowarzyszenia – aktualnie członkiem Komisji Historii i Muzealnictwa przy Zarządzie Głównym.

W trakcie 3-godzinnego spaceru kol. Sęp w sposób bardzo profesjonalny i kompetentny zapoznał nas zarówno z historią samej kopalni, jak i z historią powstania Muzeum. Kopalnia została założona w 1854 roku przez Ignacego Łukasiewicza do spółki z Tytusem Trzecieskim. Była to pierwsza – zawarta ustnie – spółka naftowa na świecie. W 1861 roku dołączył do niej właściciel terenu kopalni Karol Klobassa-Zrencki. Wcześniej udostępnił on tereny spółce Łukasiewicza bezinteresownie. W początkach działalności kopalni ropa była wydobywana za pomocą wykonywanych ręcznie studni, tzw. „kopanek”. Obejrzeliśmy m. in. dwie takie „kopanki” z XIX wieku – „Franek’ z 1860 r., wykopana ręcznie do 50 m., a następnie pogłębiona metodą wiercenia ręcznego do 150 m., oraz „Janina” z lat 60-tych XIX wieku, wykopana ręcznie do głębokości 132 m., a następnie pogłębiona wiertnicą ręczną do głębokości 250 m. Pomimo upływu ponad 150 lat obie kopanki są nadal czynne i wydobywa się z nich niewielkie ilości ropy naftowej.

W dalszej części spaceru obejrzeliśmy oryginalne urządzenia wiertnicze, wykorzystywane do poszukiwania i eksploatacji ropy i gazu (wraz z wykorzystywanymi narzędziami), zgromadzonymi m.in. w zabytkowych budynkach „Warsztatu” i „Kuźni”, a także odwiedziliśmy zabytkowy „Dom Ignacego Łukasiewicza”, z m. in. wspaniałą kolekcją lamp naftowych.

Pod ufundowanym przez Ignacego Łukasiewicza obeliskiem upamiętniającym założenie kopalni oraz pod Jego popiersiem, kol. Sęp zapoznał uczestników wycieczki z historią powstania Muzeum, uwypuklając rolę zarówno poszczególnych osób – pasjonatów historii naszej branży, jak i wielu zakładów związanych z branżą naftową, które przekazały do Muzeum eksponaty wycofane z bieżącej produkcji. Podkreślił także rolę i zaangażowanie naszego Stowarzyszenia jako inicjatora prac związanych z organizacją Muzeum w 1961 roku, oraz powołania Fundacji Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. I. Łukasiewicza, zarządzającej aktualnie Muzeum.

W przerwie zwiedzania uczestnicy wycieczki posilili się lanczem w budynku stanowiącym replikę wiertnicy polsko – kanadyjskiej, tzw. „Kanadyjce”, przystosowanej specjalnie do organizacji okolicznościowych uroczystości. Replika zbudowana została w latach 1973 – 1976 na podstawie dokumentów i zachowanych wzorców. Wewnątrz jest oryginalna klatka wyciągowa, a na piętrze urządzono stoiska pamiątkowe poszczególnych Oddziałów Stowarzyszenia.

Po ponad 3-godzinnym spacerze, zakłócanym trochę przelotnym, siąpiącym deszczem, podziękowaliśmy serdecznie kol. Jankowi Sępowi za profesjonalną opiekę i kol. Maciej Bednarek przekazał na Jego ręce dary dla Muzeum, które otrzymał swego czasu od zasłużonych „naftowców” ś. p. Piotra Karnkowskiego i Zbigniewa Koraba:

- oryginalną mapę geologiczną z 1923 r. „Podkarpacki Pas Naftowy” – autor S. Korytko,

- metalową makietę wieży wiertniczej,

- granitową makietę wieży wiertniczej z próbką pierwszej ropy z Rybak,

- kilka wydawnictw.

Po tym przekazaniu udaliśmy się w drogę powrotną do Warszawy.

Źródła:

1. Bóbrka – naftowe dziedzictwo, praca zbiorowa pod red. Józefa Sozańskiego, Krosno 1996

2. Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce – PRZEWODNIK, tekst i redakcja Józef Zuzak, Bóbrka 2008.

Notatkę przygotował:

Andrzej Macheła-Olszacki - Z-ca Sekr. O/Warszawa II, Przew. Koła Seniora.

Zdjęcia: A.Olszacki, M.Bednarek.